Ж?ре пайда бол?ан иммунды? тапшылы? синдромы
Балалардағы иммундытапшылык вирусы (ВИЧ) инфекциясы ЖИТС (СПИД) өзіндік ауру ретінде алғаш анықталып, 1981 ж. бөлінді: Бұған себеп 5 ересек еркек гомосексуалистерге pneumocystis саrіnі негізді пневмония қойылуы; бұған дейін мұндай ауру жаппай тек жоғары дәрежелі шала туылған нәрестелер мен үстемелі цитостатикалық ем қолданылған қатерлі ісік науқастарында ғана табылатыны жазылған еді.
1983 жылы Люк Монтанье басқарған француз зерттеушілер тобы науқастардың лимфа түйіндерінен (ал Роберт К. Галонның басшылығымен АҚШ ғалымдары ауру қанынан) ауру қоздырғышы – ретровирус бөліп, оны Human Т – lуmрһоtrоріс virus III (НТLVІІІ), Limphadenopat: yаssociated virus (LАV), кейін 1986 ж. Human immunodeficiency virus I(ВИЧ — I) деп атады. 1985 ж. Монтанье тобы Гвинея-Бисcауда науқас қанынан бұдан өзгешелігі бар ВИЧ – II вирусын бөлді.
Бұл вирус Батыс Африкада басым. ДДҰ дерегі бойынша 1992 ж. маусымына дейін жер жүзінің 160 елінен ЖИТС-пен ауыратын 500000 адам анық тіркеліпті, яғни бұл шамамен 12-13 млн адамның ВИЧ-инфекцияға ұшырауына тең. ТМД елдерінде, басқалардан бөлек, тек СПИД аурулары ған емес, ВИЧ инфекциясына 91 млн адам тексерілген. Олардың ішінен 619 ВИЧ-инфекцияға ұшырағандар да тіркелді. 1991 ж. соңына ВИЧ-инфекцияға ұшыраған азамат анықталып, 54-де СПИД-тің клиникалық көрінісі өрбіп (34 бала), 33 қайтыс болды (балалары – 20). Осы деректерді қарастырып, В.В. Покровский 1991 ж. наурыз айында КСРО-да шамамен 5000 ВИЧ — инфекциясына ұшырағандар болды деп есептейді. Ресейде 1992 ж. июліне 563 ВИЧ – инфекциясы тіркеліп, олардың 83 ауруы дүние салды.
Эпидемиологиясы. Инфекцияның шығу тегі – тек ауру адам. Таралу жолдары:
1) жыныстық қатынас (үлкендер мен ересек балаларда – гомо- және гетеросексуальдық; біріншісі жиілеу);
2) гемотрансфузиялық (инфекциялық түгел қан немесе онын компоненттерін – плазма, тромбо-, лейко-, эритро-масса, қан ұю факторлары концентраттарын құю);
3) перинатальдық, олардың түрлері:
а) антенаталдық, трансплацентарлық – инфекцияға ұшыраған анасынан;
б) интранатальдық, бұл босану кезінде анасының инфекциялы туу жолдарымен нәресте жүргенде жұғуы мүмкін, дегенмен, бұл жол түпкілікті дәлелденбегендіктен балаға жұқтырмау ретінде алдын-ала барлық жүкті әйеддерге кесар тілігін жасаудың жөні жоқ;
4) инфекциялық және аспаптық – вирус жұққан шприц, ине, катетерлер және т.б. қолдану;
5) трансплацентарлық (инфекциялы ағза, сүйек майын еңгізу, инфекциялы спермамен жасанды ұрықтандыру);
6) сүт арқылы сәбиге инфекциялы ана сүтінін берілуі); Элистада жаңа жол анықталған тәрізді, ол – госпитальдық жолмен инфекцияны баланы емізу кезінде анасының емшек үрпісінің жарықтары арқылы жұктыруы мүмкін деген жорамал;
7) кәсіби және үй-ішілік – зақымданған тері мен кілегей қабаттары арқылы ВИЧ-инфекцияға ұшырағандар қан немесе түрлі секреттермен қатынасу кездерінде (қынап шырышы, емшек сүті, жаралардан ағу, жұлын сұйығы, кеңірдек, плеврадағы заттар т.б.). АҚШ-та СПИД (ЖИТС) ауруларынын 0,5 %-ы инфекцияға кәсіби қатынастар бойында ұшыраған. Осымен қатар, ВИЧ СПИД-пен ауырғандармен сілекей, көз жасы, ауатамшылық, жолмен және су, тағам қатынастары арқылы берілмейтіні анық.
СПИД ауруларынан сілекей, көз жасы, зәр, нәжістен вирус бөлінгенімен, 1990 жылдың қарашасына дейін аэрозоль, тағам немесе басқа жоғарыда көрсетілген жолдар арқылы инфекция жұғу туралы дәлелді дерек болған жоқ. СПИД-пен ауырғандар ішінде балалардың үлесі түрлі елдерде 2%-дан (АҚШ) 20- 40%-ға дейін, соңғылары ВИЧ-инфекциянын көп болмай, жұғудың госпиталдық типі басым мемлекеттерге тән. АҚШ-та балаларда ВИЧ-инфекция жолы негізінен антенаталдық (перинаталдық) аурулардың 80%, бұдан кейінгі орындарда – қан немесе оның бөліктерін құюдан сон – 11%, гемофилия және басқа коагулопатиялар бойында – 5%; қалған 3% ауруларда таралу жолы белгісіз. 1980 жылдардың басында АКШ-та гемофилия ауруларының 80-90%-на дейіні ВИЧ- инфекция жұқтырғандар болып шықты. Түрлі зерттеушілер тобы мәліметтері бойынша жыл сайын 3-6% ВИЧ-ке ұшырағандарда СПИД өрбіп, жұқтырғаннан соң 5 жыл өткен соң аурулар саны 30-35%-ға жоғарылайды.
ВИЧ-ке ұшыраған аналардан туылған балалардың орта есеппен 30-35 %-да ВИЧинфекциясы өрбиді. Егер әйел бір ВИЧ-ке ұшыраған бала туса, келесі жүктілікте нәрестенің ВИЧ-ке ұшырау күдігі 50%-ға дейін өседі. ВИЧ-ІІ туғызатын СПИД ВИЧ–І-ге қатысты түрінен клиникасы бойынша айнымайды. Әзірше бұрынғы КСРО-да ВИЧ-ІІ инфекциясы анықталған жоқ. Инкубациялық мерзім. Жұқтыру кезеңінен СПИД-тің алғашқы көріністері білінгенше бірнеше айдан 5 жылға дейін немесе одан да көп уақыт өтеді. ВИЧ-инфекциялы аналардан туылған балалар көбінесе алғашкы екі жылда ауырады, бірақ кейбіреулерінде өте кеш көрінуі (II жасқа дейін) мүмкін. Орташа инкубациялық мерзім трансплацентарлық жұқтыруда 3 жыл, трансфузиялық, инфекциялық түрлерінде – 3,5 жыл. Сероконверсиясы (жұқтырудан бастап ВИЧ инфекцияға сай қанда антиденелер пайда болғанша), әдетте, 6-12 айдан соң анықталады.
Перинатальдық жұғуда «антиденелер көрінбеу уақыты» бұдан көбірек – тіпті 1,5-2 жылға дейін болуы ықтимал. Әсіресе, бұл жағдай кұрсақішілік ВИЧ-ке ғана емес, қызамық, цитомегалия, токсоплазма және т.б. қоздырғыштарын жұқтыруға қатысты. Сыртқы ортаға төзімділігі бойынша ВИЧ В гепатиті вирусына ұқсас: 57о 30 минут, 70-80о – 10 минут, 100о – 2 минуттан соң өледі. Вирус шамамен 20 % спирт, эфир, ацетон, натрий гипохлоридінің 0,2%; глютерилальгидтің 1% ерітіндісі әсерінен 10 минуттан соң белсенділігін жояды, дегенмен күн сәулесінің ультракүлгін түсі мен ионизациялаушы радиацияға салыстырмалы төзімділігі жоғары. Патогенезі. ВИЧ инфекциялық құбылыс басында селективті түрлі бұзылысқа Ттимоциттері, хелперлер (Т, СД, ОКТ, Lеиsа), кейбір макрофаг пен моноциттер ұшырайды (макрофаг алдындағылар) – бойында СД рецепторлары көп болғандықтан ВИЧ беткей белогі – гликопротеин осыларға «қонады». 3 фермент көмегімен (негізгісі теріс транскриптаза/ревертаза) клеткаға енген соң; алдымен I молекула ДНК түзіледі (геномның вирустық РНК көшірмесі), соңынан екінші, әрі қарай қосорамды ДНК инфекцияға ұшыраған клеткалық хромосомалық ДНК-ына қыстырылады. Бұл вирустық ДНК, провирус деп аталады.
Жаңа вириондар өндірісі спорадикалық түрде, онда да тек инфекцияға ұшыраған клеткалардың кейбірінде жүреді. Бұл құбылысты жігерлендіретін жағдай (-лар) әзірше белгісіз. Дегенмен, вирустың орасан түрдегі репликациясын арандатушы жайларға біріншілік және екіншілік иммундық тапшылықтар, оның ішінде түқымқуалаушылық комплемент тапшылығы, вирустық инфекциялар (мысалы герпес вирусының 6-шы типі, везикулярлық стоматит вирусы) жататыны дәлелденді. СД4 беткей рецепторларының аз мөлшерде организм клеткаларының көбінде болатынын ескерсек, (Влимфоциттер алдынғыларда, сүйек майы клеткалары, ми глиясының клеткалары, тері, Лангерганс клеткалары т.б.), вирустар қанда мол болса, түрлі ағзалардың бұзылысы ықтимал. Клеткалардың СД4 санының үдемелі түрде азаюына байланысты СД4 мен СД8 (супрессорлар, цитотоксикалық лимфоциттер) арасындағы қалыпты арақатынас өзгереді (қалыпта 1,5-2,0), 1-ден кем болады.
Лимфоциттер мен макрофагтарға улы әсер ВИЧ-тің түрлі бөлшектеріне (компоненттеріне) қатысты; ВИЧ-инфекция салдарынан иммунитет түгел (интегральды түрде), яғни оның барлық түрлі буындарының организмге генетикалык бөгде информациямен материалға қарсы әсері бұзылып, иммундық тапшылық өрбиді; соңғының көрінісі – адамға әдепкі комменсалдардың қаупі үдейді, яғни күнделікті оның төнірегін қоршайтын микроб, саңырауқұлақтар (Саndida аlbісаns, рnеumocysta сагіпі және т.б.), вирустар (ең алдымен цитомегаловирус пен герпестің басқа вирустары), бактериялар (стрепто-, стафилококктер және т.б.). Бұларды оппортунистік инфекциялар дейді (лат. орроrtunis – ыңғайлы, пайдалы). Бұдан басқа, арнайы емес және тиімсіз поликлональдық гипергаммаглобулинемия өрбиді, аутоантиденелер өндірісі белсенді жұмыс істейді (тек вирустан өзгеріс көрген клеткаларға ғана қарсы емес).
Инфекцияға ұшыраған клетка тағдыры түрліше болуы ықтимал: егер онда вирус репликациясы аса жоғары болса, жалғыз немесе басқа клеткалармен қосыла өлуі мүмкін; қатерлі ісікке де ауысуы ықтимал, кейде поливирустың белсенділігінің көтерілуі ай-жылдарға (10 жылға дейін) созылуы байқалады. СПИД ерекшеліктері көбіне оған айыпты вирустың құбылмалы «тәртібіне» байланысты, осының арқасында қожайын-клеткадағы жағдайларға сай вирус өрбуі түрліше жүруі мүмкін; геном вирусының 20 %-ы құрылымдық өзгерістерге ұшырайды. Ауру барысында науқас вирустың түрлі қасиеттерінің құбылмалылығы, олардың мутациялары ВИЧ-ке қарсы тұрақты вакцина алу жұмысын қиындатып отыр.
Загрузка…
Источник
МaCалімніS аты-ж™ні
Тугельбаева Анар Досмухаметовна
«Жасaлан» РеспубликалыK мектебі
Мерзімі:
17.11.2016ж
10 «Д» – сынып
22-сабаK
СабаK атауы
Вирустар ж‰не фагтар. ЖИТС-тіS (ж_ре пайда болCан иммундыK тапшылыK синдромы) вирусы мен тіршілігініS ерекшеліктері
Сілтеме
Жалпы биология 10-сынып. Т.Jасымбаева. К.Мaхамбетжанов. Ресурстар презентация, кестелер, _лестірмелер, плакаттар, таKырыптыK суреттер, Cалымдар суреттері, ‰дістемелік журналдар, МАН
МаKсаты
ТанымдыK: оKушылардыS вирустар мен бактериофагтардыS Kaрылысы туралы білімдерін толыKтыра отырып, вирус арKылы таралатын аурулар т_рлері туралы білімдерін Kалыптастыру.
ЭмоциялыK: жеке бас гигиенасын саKтауCа, дaрыс тамаKтануCа, салауатты ™мір с_руге, aжымдасып еSбек етуге _йрету ж‰не сыни ойлау даCдыларын Kалыптастыру.
€леуметтік: оKушылар мен мaCалім арасында ынтымаKтастыK атмосфера Kалыптастыру.
К_тілетін н‰тиже
ОKушылар сабаKKа белсене Kатысу арKылы сыни ойлауCа _йренеді, вирустар – тіршіліктіS жасушасыз т_рі екендігін біледі, бактериофагтыS Kaрылысын ж‰не тіршілік ‰рекетін aCынады, вирустардыS ауру KоздырCыштар екендігін т_сінеді
Негізгі идеялар
Вирустар арKылы таралатын аурулар т_рлері туралы білдіре отырып, салауатты ™мір с_руге даCдыландыру.
Тапсырмалар
ТоптыK, жaптыK, жеке, aжымдыK
Кейінгі тапсырмалар
ВирустыK аурулардыS алдын алу
СабаK бойынша мaCалім жазбалары
МaCалімніS іс-‰рекеті
К™рнекілігі
ОKушыныS іс-‰рекеті
`йымдастыру кезеSі
2 минут
а) с‰лемдесу
‰) сабаKKа дайындыCын тексеру
б) оKушылар назарын сабаKKа аудару
в) психологиялыK тренинг «ЫстыK алаKан»
г) оKушыларды сан реті бойынша топKа б™лу
СабаK алдында психологиялыK тренингке Kатысады.
ОKушылар 4 топKа б™лінеді
ЖаSа aCымдар мен ‰рекет ‰дістерін Kалыптастыру
«Ой шаKыру»
«Білу»
7 минут
1. Суреттен не байKадыS?
ВирустыS, эукариоттыS ж‰не прокариоттыS суреті
Болжау, ойын еркін жеткізу, маCынаны ‰р Kырынан тану
«Т_сіну»
15 минут
1) ТопKа тапсырмалар беру. ОKулыKпен жaмыс (Де БононыS KалпаKтары бойынша)
1-топ. Jызыл KалпаK: «Вирус- тіршіліктіS жасушасыз т_рі»
2-топ. АK KалпаK: ВирустыS Kaрылысы
3-топ. Жасыл KалпаK: БактериофагтыS Kaрылысы, тіршілік ‰рекеті
4-топ. Jара KалпаK: Вирустар арKылы таралатын ауру т_рлері
10- сынып оKулыCы, баCалау параCы,
интерактивті таKтадан
слайдтар
ОKулыKпен жaмыс.
Жaпта ж‰не топта талKылау.
Т_ртіп алу ‰дісі бойынша саралап оKиды.
« Jолдану»
5 минут
БиологиялыK диктант
^лестірмелер
Б_гінгі сабаKта білгенін пайдалана отырып, тапсырманы орындайды
«Талдау»
10 минут
С‰йкестендіру тесті
^лестірмелер
Б_гінгі сабаKта білгенін пайдалана отырып, тапсырманы орындайды
«ЖинаKтау»
3 минут
Венн диаграммасы
Вирус пен бактериофагты салыстырады
«БаCалау»
2 минут
Рефлексия
«Екі жaлдыз, бір пікір»
Де БононыS к™к KалпаCы
1-топ: СабаKта Kандай материал туралы білдіSдер?
2-топ: Сендерге еS пайдалысы не болды?
3- топ: Jандай аKпарат сендер _шін к_тпеген болды?
4-топ: Б_гінгі сабаK сендерге aнады ма?
Стикерлер
К™к KалпаK
Б_гінгі сабаKKа баCа беру
Кері байланыс
МaCалімніS Kорытынды с™зі:
«€р бір жаманшылыKтыS жаCасында тaрып, адамныS адамдыCын бaзатын жаманшылыKтан бойын жинаKтау, бaл адамCа нaр болады»- деп Абай атамыз айтKандай, ж‰не:
«ЖаKсылыK к™рсем-™зімнен,
жамандыK к™рсем –к™зімнен
таCдыр Kылды- деуімді,
шыCармын с™зімнен» деп С. ТорайCыров атамыз айтпаKшы ‰р адам жеке басыныS тазалыCын саKтау арKылы айналасындаCыларCа жаKсы ™мір с_руге м_мкіндік жасайды.
Jосымша
БаCалау параKшасы: Блум токсономиясы бойынша
Р /с
ОKушыныS аты-ж™ні
Білу
Т_сіну
Jолдану
Талдау
ЖинаKтау
Jорытынды баCа
1.
2.
1. Білу. «МиCа шабуыл» ‰дісі бойынша орындалCан наKты жауапKа- 1 aпай
2. Т_сіну. «Ой KозCау» сатысы кезеSіндегі ж_йелі жауапKа- 1 aпай
3. Jолдану. €рбір дaрыс жауапKа – 1 aпай
4. Талдау. Белсенді, aтымды ой айта білген, тапсырманы аша білуі -1 aпай
5. ЖинаKтау.– 1 aпай
БаCалау шкаласы: «5»-9 aпай
«4»-8 aпай
«3» -7 aпай
«Т_ртіп алу» стратегиясы
Білемін
Jосатыным бар
Т_сінбедім
Мен _шін жаSалыK
?
–
+
ДеSгейлік тапсырмалар:
А деSгейі. БиологиялыK диктант
Вирустар – тірі организмдердіS ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі.
Олар рибонуклеин KышKылынан немесе дезоксирибонуклеин
н‰руызбен KапталCан KабыKшадан –капсидтерден тaрады.
3. Вирустар тек тірі жасушаларда ™сіп-™ніп к™беюге бейімделген.
4. Jазіргі кезде вирустардыS жылыKанды омыртKалыларды уландыратын 500-дей, ал
™сімдіктерді уландыратын 300-ден астам т_рі белгілі болып отыр.
5. Бактерияларды заKымдап, ерітіп (лизис) жіберетін вирустарды бактериофагтар деп атайды.
6. БактериофагтыS денесі-басы, KaйрыCы ж‰не ішіKуыс тармаKталCан базальді т_тікшелерден
тaрады.
В деSгейі. С‰йкестендіру тесті
1. Д.И.Ивановский А) ЕS алCаш бактериофагтерді сипаттап жазCан
2. Н.Ф.Гамалея €) Іш с_зегі бактериясын ерітетін бактериофагтерді аныKтаCан.
3. Ф.Туорт Б) Темекі теSбілі вирусын зерттеген.
4. Д’Эрелль В) Вирусология CылымыныS негізін KалаCан адам.
5. У.Стенли Г) Вирус терминін енгізген Cалым
6. Бейерник B) ТопалаSды Kоздыратын бактериофагты аныKтады
Жауабы: 1-в, 2- C, 3- а, 4- ‰, 5- б, 6-г
С деSгейі. Венн диаграммасы
Вирус Бактериофаг
15
Источник
17.11.2016ж
10 «Д» – сынып
22-сабақ
Сабақ атауы
Вирустар және фагтар. ЖИТС-тің (жүре пайда болған иммундық тапшылық синдромы) вирусы мен тіршілігінің ерекшеліктері
Сілтеме
Жалпы биология 10-сынып. Т.Қасымбаева. К.Мұхамбетжанов. Ресурстар презентация, кестелер, үлестірмелер, плакаттар, тақырыптық суреттер, ғалымдар суреттері, әдістемелік журналдар, МАН
Мақсаты
Танымдық: оқушылардың вирустар мен бактериофагтардың құрылысы туралы білімдерін толықтыра отырып, вирус арқылы таралатын аурулар түрлері туралы білімдерін қалыптастыру.
Эмоциялық: жеке бас гигиенасын сақтауға, дұрыс тамақтануға, салауатты өмір сүруге, ұжымдасып еңбек етуге үйрету және сыни ойлау дағдыларын қалыптастыру.
Әлеуметтік: оқушылар мен мұғалім арасында ынтымақтастық атмосфера қалыптастыру.
Күтілетін нәтиже
Оқушылар сабаққа белсене қатысу арқылы сыни ойлауға үйренеді, вирустар – тіршіліктің жасушасыз түрі екендігін біледі, бактериофагтың құрылысын және тіршілік әрекетін ұғынады, вирустардың ауру қоздырғыштар екендігін түсінеді
Негізгі идеялар
Вирустар арқылы таралатын аурулар түрлері туралы білдіре отырып, салауатты өмір сүруге дағдыландыру.
Тапсырмалар
Топтық, жұптық, жеке, ұжымдық
Кейінгі тапсырмалар
Вирустық аурулардың алдын алу
Сабақ бойынша мұғалім жазбалары
Мұғалімнің іс-әрекеті
Көрнекілігі
Оқушының іс-әрекеті
Ұйымдастыру кезеңі
2 минут
а) сәлемдесу
ә) сабаққа дайындығын тексеру
б) оқушылар назарын сабаққа аудару
в) психологиялық тренинг «Ыстық алақан»
г) оқушыларды сан реті бойынша топқа бөлу
Сабақ алдында психологиялық тренингке қатысады.
Оқушылар 4 топқа бөлінеді
Жаңа ұғымдар мен әрекет әдістерін қалыптастыру
«Ой шақыру»
«Білу»
7 минут
1. Суреттен не байқадың?
Вирустың, эукариоттың және прокариоттың суреті
Болжау, ойын еркін жеткізу, мағынаны әр қырынан тану
«Түсіну»
15 минут
1) Топқа тапсырмалар беру. Оқулықпен жұмыс (Де Бононың қалпақтары бойынша)
1-топ. Қызыл қалпақ: «Вирус- тіршіліктің жасушасыз түрі»
2-топ. Ақ қалпақ: Вирустың құрылысы
3-топ. Жасыл қалпақ: Бактериофагтың құрылысы, тіршілік әрекеті
4-топ. Қара қалпақ: Вирустар арқылы таралатын ауру түрлері
10- сынып оқулығы, бағалау парағы,
интерактивті тақтадан
слайдтар
Оқулықпен жұмыс.
Жұпта және топта талқылау.
Түртіп алу әдісі бойынша саралап оқиды.
« Қолдану»
5 минут
Биологиялық диктант
Үлестірмелер
Бүгінгі сабақта білгенін пайдалана отырып, тапсырманы орындайды
«Талдау»
10 минут
Сәйкестендіру тесті
Үлестірмелер
Бүгінгі сабақта білгенін пайдалана отырып, тапсырманы орындайды
«Жинақтау»
3 минут
Венн диаграммасы
Вирус пен бактериофагты салыстырады
«Бағалау»
2 минут
Рефлексия
«Екі жұлдыз, бір пікір»
Де Бононың көк қалпағы
1-топ: Сабақта қандай материал туралы білдіңдер?
2-топ: Сендерге ең пайдалысы не болды?
3- топ: Қандай ақпарат сендер үшін күтпеген болды?
4-топ: Бүгінгі сабақ сендерге ұнады ма?
Стикерлер
Көк қалпақ
Бүгінгі сабаққа баға беру
Кері байланыс
Мұғалімнің қорытынды сөзі:
«Әр бір жаманшылықтың жағасында тұрып, адамның адамдығын бұзатын жаманшылықтан бойын жинақтау, бұл адамға нұр болады»- деп Абай атамыз айтқандай, және:
«Жақсылық көрсем-өзімнен,
жамандық көрсем –көзімнен
тағдыр қылды- деуімді,
шығармын сөзімнен» деп С. Торайғыров атамыз айтпақшы әр адам жеке басының тазалығын сақтау арқылы айналасындағыларға жақсы өмір сүруге мүмкіндік жасайды.
Қосымша
Бағалау парақшасы: Блум токсономиясы бойынша
1. Білу. «Миға шабуыл» әдісі бойынша орындалған нақты жауапқа- 1 ұпай
2. Түсіну. «Ой қозғау» сатысы кезеңіндегі жүйелі жауапқа- 1 ұпай
3. Қолдану. Әрбір дұрыс жауапқа – 1 ұпай
4. Талдау. Белсенді, ұтымды ой айта білген, тапсырманы аша білуі -1 ұпай
5. Жинақтау.– 1 ұпай
Бағалау шкаласы: «5»-9 ұпай
«4»-8 ұпай
«3» -7 ұпай
«Түртіп алу» стратегиясы
Деңгейлік тапсырмалар:
А деңгейі. Биологиялық диктант
Вирустар – тірі организмдердің ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі.
Олар рибонуклеин қышқылынан немесе дезоксирибонуклеин
нәруызбен қапталған қабықшадан –капсидтерден тұрады.
3. Вирустар тек тірі жасушаларда өсіп-өніп көбеюге бейімделген.
4. Қазіргі кезде вирустардың жылықанды омыртқалыларды уландыратын 500-дей, ал
өсімдіктерді уландыратын 300-ден астам түрі белгілі болып отыр.
5. Бактерияларды зақымдап, ерітіп (лизис) жіберетін вирустарды бактериофагтар деп атайды.
6. Бактериофагтың денесі-басы, құйрығы және ішіқуыс тармақталған базальді түтікшелерден
тұрады.
В деңгейі. Сәйкестендіру тесті
1. Д.И.Ивановский А) Ең алғаш бактериофагтерді сипаттап жазған
2. Н.Ф.Гамалея Ә) Іш сүзегі бактериясын ерітетін бактериофагтерді анықтаған.
3. Ф.Туорт Б) Темекі теңбілі вирусын зерттеген.
4. Д’Эрелль В) Вирусология ғылымының негізін қалаған адам.
5. У.Стенли Г) Вирус терминін енгізген ғалым
6. Бейерник Ғ) Топалаңды қоздыратын бактериофагты анықтады
Жауабы: 1-в, 2- ғ, 3- а, 4- ә, 5- б, 6-г
С деңгейі. Венн диаграммасы
Вирус Бактериофаг
Источник
- Скачать презентацию (0.06 Мб)
- 4 загрузки
- 0.0 оценка
Ваша оценка презентации
Оцените презентацию по шкале от 1 до 5 баллов
Рецензии
Добавить свою рецензию
Аннотация к презентации
Посмотреть и скачать бесплатно презентацию по теме “Жүре пайда болған иммуно – тапшылық синдромы”. pptCloud.ru — каталог презентаций для детей, школьников (уроков) и студентов.
Формат
pptx (powerpoint)
Количество слайдов
18
Слова
Конспект
Отсутствует
Содержание
Слайд 1
Слайд 2
Жүре пайда болған иммуно – тапшылық синдромы
Орындаған 602 топ интерндері:
Демеш Сауле
Нарбеков Досан
Төрехан Даурен
Досымбеков Бауржан
Әбілда АидаСлайд 3
Адамның иммунитет тапшылығының вирусы (АИТВ) – ретровирустың лентовиринеа тобына жатады
Қасиеттері:
Онкогенді
Иммунодепрессивті
Инфекциялық
Вирустың көлемі 100-140 микронСлайд 4
Вирустың құрылысы
Гликопротеид
Вирус қабығы
Матрица
КапсидРНКның генетикалық материалы
Реверсивті транскриптазаСлайд 5
Вирустың көбеюі
Вирустың гликопротеидтері Т хелперлердің бетіндегі рецепторлармен байланысып, вирус клетка ішіне енеді
Реверстік транскриптаза арқылы РНК геномынан ДНК көшірме түсіріледі
Синтезделген ДНК цитоплазмадан Т хелпердің ядросындағы геномға қосылады
Клетка иесі немесе оның қатысты функциясы бұзылады немесе алып клеткалар пайда боладыСлайд 6
ЖИТС – тің жұғу жолдары
Жыныстық қатынас арқылы
Парентеральды
ЖатырішілікСлайд 7
ЖИТС жұқпайтын жағдайлар
Дем алу, жөтелу, түшкіру
Жанасу, құшақтасу, сүйісу
Ортақ ыдыс пен ас құралдары
Дәретхана, душты, моншаны ортақ қолдану
Жәндіктердің шанышқылары арқылыСлайд 8
Қауіп катерлер
Нашақорлар (17%)
Гомосексуалисттер (72%)
Донор мен рецепиенттер (1,4%)
Гемофилиямен ауыратындар (0,7%)
Гетеросексуалистер (1%)Слайд 9
ЖИТС – тің клиникалық кезеңдері
ΙЖедел инфекция, қан құрамында антиденелер мен вирусты бөлшектер анықталады
IIСозылмалы лимфаденопатия
ІІІ Т4 лимфоциттердің саны 1мл қанда 400 (қалыпты жағдайда 800)
ΙVЖоғары сезімталдықтың баяу типті субклиникалық симптомсыз бұзылыстар
V Тері мен ауыз қуысы кілегей қабығының ауыр зақымдануы (ЖИТС – тің көрінісі болып, осы симптомдар 3 айдан аса болу керек)
VΙ Осы кезеңде жайылған оппортунистік инфекциялық аурулар дамидыСлайд 10
ЖИТС – тің белгілері
Ι Дерттің қауіпті белгілері
Дене салмағының төмендеуі
Созылмалы диарея (1ай)
Қызба (1айдан аса 38-40°), түңгі тершендікΙІ Дерттің аса мәлімді емес белгілері
Ұзаққа созылатын жөтел (1айдан аса)
Жайылған көп ошақты дерматит
Қайталамалы белдеме теміреткі
Ауыз қуысының кандидозы
Созылмалы герпес
Жайылмалы лимфаденопатияСлайд 11
ЖИТС – ке тән аурулар
Оппортуникалық жұқпалар
Өкпе қабынуы
Токсоплазматикалық энцефалит
Ауыз қуысының кандидозы
Созылмалы қарапайым герпес
Цитомегаловирустық инфекция
Сальманелланың қайтарма сепсисі
Қайтарма өкпе қабынуы
Күшейтілген көп фокусты лейкоэнцфалопатия
Криптококктыжұқпа
Асқынған ішек жұқпасы
Жаңғалақ гистоплазмозы
Туберкулез
Жаңғалақ микобактериоз
АИТВ энцефалопатиясы
Салмақ жоғалту белгісі(сымбаттылық ауруы)Слайд 12
Капоши саркомасықантамырлардың ангиоретикуломатозды қатерлі ісігі
Біріншілік элемент – дақ (қою қызыл түстен күлгін түске дейін), ісік, түйін, тогала, түйіншек
Орналасуы – таңдай, ұрт, тіл, қызыл иек, бадамша, көмекей
Бөртпелердің мөлшері 0,5-2см
Салыстырмалы диагностикасы – екіншілік мерез, қызыл жалпақ теміреткі, пигментті невус, гематомаларСлайд 13
Қатерлі лимфомалар
Беркит лимфомасы
иммунобластикалық лимфома
церебральды лимфома
ходжкин емес лимфомалар
Осы дерттер қатерліліктің жоғары деңгейіне иеСлайд 14
Жатыр мойнының инвазиялық карциномасы
АИТВ жұқпасы бар әйелдердің жатыр мойнының инвазиялық карциномасы ЖИТС – ке тән
Жатыр мойнының дисплазиясы АИТВ жұқтыртырылған әйелдерде 10 есе жиі кездеседіСлайд 15
ЖИТС – тің лабороториялық диагностикасы
Жалпы қан анализі – лейкопения, айқын тромбоцитопения
Серологиялық зерттеулер
Иммуноферменттік (иммуноблоттинг) анализіСлайд 16
ЖИТС – тің емі
Азидотимидин
Арменикум
Рибоверин
Кетоконозол
Амфотерицин
АцикловирСлайд 17
Болжамы
Егер АИТВ болса, 8-10 жылға дейін вирус тасымалдаушы болады
Өлімге әкелетінСлайд 18
Алдын алу шаралары
Асептика мен антисептика шараларын сақтау
Қолғап, бетперде, қолдану
Бір рет қолданылатын инелер мен шприцтерді пайдалану
Аспаптарды стерильдеу
Посмотреть все слайды
Предложить улучшение Сообщить об ошибке
Спасибо, что оценили презентацию.
Мы будем благодарны если вы поможете сделать сайт лучше и оставите отзыв или предложение по улучшению.
Добавить отзыв о сайте
Источник